این پاورپوینت به تحلیل و بررسی اصول و روش های ترسیم و تحلیل حلقه های علت و معلولی در سیستم ها می پردازد و کاربردهای عملی آنها را در مثال های واقعی تحلیل می کند.
مقدمه:
سیستم ها در تحلیل های سیستم های پیچیده و تصمیم گیری های مدیریتی اهمیت زیادی دارند. یکی از ابزارهای کلیدی در این تحلیل ها، نمودارهای علت و معلولی هستند که به تحلیل و درک تعاملات و روابط میان متغیرها کمک می کنند. این مقاله به بررسی اصول و تکنیک های ترسیم و تحلیل حلقه های علت و معلولی، از جمله تعیین قطبیت پیوندها و حلقه ها، تأخیرهای موجود و نحوه نام گذاری حلقه ها، می پردازد.
ترسیم صحیح حلقه های علت و معلولی نیازمند درک دقیق از روابط علت و معلولی بین متغیرها است. هر پیوند باید بیانگر رابطه علت و معلولی باشد و از وارد کردن همبستگی ها که تنها بیانگر رفتار گذشته هستند، اجتناب شود. برای مثال، در یک سیستم فروش، رابطه بین دما و فروش بستنی باید به طور مستقیم نشان داده شود و نه رابطه بین فروش بستنی و نرخ جنایت که یک همبستگی غیرمستقیم است.
قطبیت پیوندها (مثبت یا منفی) باید به طور دقیق تعیین شود تا تأثیر تغییرات در متغیرها به درستی تحلیل شود. تعیین قطبیت حلقه ها نیز بر اساس تعداد پیوندهای منفی در حلقه انجام می شود. روش صحیح، ردیابی تأثیر یک تغییر کوچک در متغیرها و تحلیل آن در کل حلقه است. به عنوان مثال، در تحلیل تأثیر قیمت بر درآمد شرکت، باید توجه داشت که چگونه تغییرات قیمت می تواند بر درآمد تأثیر بگذارد و این تأثیر به طور مثبت یا منفی به بازخورد منجر شود.
تعداد پیوندهای منفی در حلقه باید شمارش شود. اگر تعداد پیوندهای منفی زوج باشد، حلقه مثبت است؛ اگر تعداد فرد باشد، حلقه منفی است. برای تحلیل دقیق، تأثیر تغییر یک متغیر را در حلقه ردیابی کنید تا مشخص شود که تغییر اولیه تقویت یا تضعیف می شود.
تأخیرها نقش مهمی در سیستم ها ایفا می کنند و می توانند منجر به نوسانات و تغییرات پیش بینی نشده در سیستم شوند. برای مثال، در تحلیل تقاضای انرژی، تأخیرهای مربوط به پاسخ فروش بنزین به تغییرات قیمت باید مورد توجه قرار گیرند. این تأخیرها می توانند تأثیرات طولانی مدتی داشته باشند که به طور مستقیم بر مدل های علیت تأثیر می گذارد.
برای مدیریت و تحلیل مؤثر حلقه ها، نام گذاری مناسب و جانمایی صحیح نمودارها ضروری است. نام گذاری باید به گونه ای باشد که قابلیت شناسایی و تحلیل آسان را فراهم کند.
نمودارها باید به گونه ای طراحی شوند که خوانایی و درک آسان را تضمین کند و از شلوغی غیرضروری جلوگیری شود. استفاده از خطوط منحنی برای نمایش اطلاعات بازخورد و طراحی نمودارها به گونه ای که تعداد تداخل خطوط حداقل باشد، اهمیت زیادی دارد.
علّیت به جای همبستگی
تعیین قطبیت پیوند
تعیین قطبیت حلقه
حلقه ها را نام گذاری کنید
تأخیرهای مهم موجود در پیوندهای علّیت
متغیرها را نام گذاری کنید
جانمایی نمودار حلقه علّیت
سطح مناسبی از تجمیع
حلقه ها را در یک نمودار بزرگ جای ندهید
اهداف حلقه های علی منفی را مشخص نمائید
شرایط واقعی و شرایط ادراک شده
و…