مقاله در مورد نظریه تمدن ها

دانلود مقاله در مورد نظریه تمدن ها

چکیده:
پس از فروپاشى شوروى که به اعتبارى هم شکست کمونیسم بود و هم شکست تئورى‏هاى غربى، دوران جنگ سرد به پایان رسید و از پى آن شرایط کاملاً متفاوتى پدید آمد. تحلیل‏هایى که از وضعیت جدید ارائه مى‏شد، همگى از این نقطه آغاز مى‏گردید که فروپاشى شوروى به معنى پیروزى غرب است. از میان تحلیل‏هاى ارائه‏شده، دو نظریه توجه بیشترى را به خود معطوف کرد: یکى نظریه خوش‏بینانه فرانسیس فوکویاما بود که جهان آینده را نظامى تک‏قطبى و تحت سیطره لیبرال دموکراسى غرب مى‏دید و نظریه دوم به هانتینگتون تعلق داشت که معتقد بود دنیاى جدید به مرحله‏اى نایل آمده که در آن نه کشورها و سیاست‏پردازان، بلکه تمدن‏ها و فرهنگ‏سازان نقش‏آفرینان اصلى خواهند بود. وى اذعان مى‏دارد که نظریه وى (برخورد تمدن‏ها) گرچه در مورد بسیارى از مسائل و وقایع مهم جهان پاسخ‏گو نیست، اما در مورد بسیارى از وقایع، نظیر جنگ‏هاى داخلى یوگسلاوى، ظهور بنیادگرایى مذهبى، نزاع‏هاى داخلى روسیه، تشدید درگیرى‏هاى تجارى آمریکا و ژاپن و… توانایى چشمگیرى از خود نشان داده است.
اساس نظریه هانتینگتون بر این است که با پایان یافتن جنگ سرد، دوران نزاع ایدئولوژیک نیز خاتمه مى‏یابد و عصر جدیدى آغاز مى‏شود که مناقشه اصلى میان تمدن‏هاست. او بر اساس چند شاخصه فرهنگى، هفت تمدن اصلى و یک تمدن حاشیه‏اى را مشخص مى‏سازد: تمدن غربى، تمدن کنفوسیوسى، ژاپنى، اسلامى، هندى، اسلاو – ارتدوکس، آمریکاى لاتین و تمدن حاشیه‏اى آفریقایى. وى معتقد است به‏تدریج از اهمیت مناسبات مبتنى بر کشور – ملت‏ها کاسته خواهد شد و مناسبات جدید حول این تمدن‏ها شکل خواهد گرفت و فرهنگ، مذهب و خودآگاهى تمدنى به عوامل تعیین‏کننده تبدیل خواهد شد و از این پس به جاى مرزهاى سیاسى سابق، خطوط گسل میان تمدن‏هاست که نقاط بحران‏خیز را پدید مى‏آورد. از این میان، به نظر هانتینگتون کانون‏هاى اصلى منازعات تمدنى، میان تمدن غرب از یک سو و دو تمدن کنفوسیوسى و اسلامى از سوى دیگر خواهد بود.